Wat is het verschil tussen
Rode en Witte wijn
Er bestaan ontelbaar veel verschillende wijnen. Deze verschillen komen voort uit de kenmerken van de druif, de bodem en het klimaat, maar óók uit de keuzes van de wijnmaker. Om de verschillen tussen wijnen te begrijpen is het belangrijk om iets af te weten van het wijnmaakproces. Laten we beginnen bij het duidelijkste verschil: waarom is wijn wit of rood? Is dit afhankelijk van de druifkleur? Niet precies, de kleur van de druif bepaalt namelijk niet de kleur van de wijn. Wijnkleur komt voort uit het productieproces en dit proces zorgt ook voor de unieke smaakverschillen tussen rode en witte wijn. En hoewel soms beweerd wordt dat je het verschil tussen rood en wit niet eens proeft wanneer ze beide gekoeld zijn, zijn de fundamentele eigenschappen écht verschillend... en dat proef je wel degelijk.
In de wijngaard
Het wijnproductieproces begint in de wijngaard, waar zorgvuldige selectie en oogst van druiven van cruciaal belang zijn. Voor rode wijn worden druiven meestal geplukt op het hoogtepunt van rijpheid, wanneer suikergehaltes en tannines optimaal zijn ontwikkeld. Aan de andere kant worden druiven voor witte wijn vaak iets eerder geplukt, om te zorgen voor een hogere zuurgraad en frisheid in de uiteindelijke wijn.
Ontstelen en Persen
Nadat de druiven zijn geoogst, worden ze voorbereid voor de volgende fase van het proces. Voor rode wijn worden de druiven vaak ontsteeld en vervolgens geplet, waarbij de schillen en het sap samen worden gehouden tijdens de gisting. Als het sap in contact is met de schillen noemen we dat maceratie.
Voor witte wijn worden de druiven meestal direct geperst om het sap van de schillen te scheiden, waardoor contact met de huid minimaal is om kleurverandering te voorkomen. Dit is echter niet altijd het geval, soms kiest de wijnmaker ervoor om toch kort (en gekoeld) maceratie plaats te laten vinden om zo een complexere smaak te creëren. Dit is bijvoorbeeld bij de Biancomargherita van Cantine Viola het geval.
Gisting
Dit is het punt waarop het verschil tussen witte en rode wijn echt opvalt. Bij rode wijn vindt gisting plaats met de schillen en zaden, waardoor de wijn zijn karakteristieke kleur, smaak en tannines krijgt. De schillen blijven vaak enkele dagen tot enkele weken in contact met het sap, afhankelijk van de gewenste stijl. Bij de productie van witte wijn vindt de gisting plaats zonder de schillen, wat resulteert in een heldere kleur en een lichtere body.
Tijdens de gisting worden de suikers in de druif omgezet in alcohol, dit proces wordt de fermentatie of gisting van de wijn genoemd.
Rijping
Na de gisting ondergaan zowel rode als witte wijnen vaak een rijpingsproces om hun smaken verder te ontwikkelen. Voor rode wijn kan dit rijpingsproces langdurig zijn, waarbij de wijn in eikenhouten vaten wordt bewaard om tannines en complexiteit te ontwikkelen. Witte wijn ondergaat ook rijping, maar deze kan korter zijn en vindt meestal plaats in roestvrijstalen tanks om de frisheid te behouden.
Filtering en botteling
Voordat de wijn wordt gebotteld, ondergaat deze vaak een proces van filtering om onzuiverheden te verwijderen. Voor rode wijn kan dit helpen om eventuele sedimenten te verwijderen die tijdens de lange gisting en rijping zijn ontstaan. Witte wijn wordt over het algemeen sneller gebotteld en heeft minder kans op sediment.
Oneindige mogelijkheden
Hoewel het daadwerkelijke verschil tussen rode en witte wijn dus voortkomt uit het al dan niet wegnemen van de schil en pitjes ten tijde van de fermentatie, zijn er nog een heleboel keuzes die de wijnmaker maakt die leiden tot andere kenmerken van witte en rode wijn. Rode wijn wordt gekenmerkt door zijn diepe kleur, tannines en complexiteit, terwijl witte wijn bekend staat om zijn frisse zuurgraad en fruitige aroma's. Binnen deze twee hoofdcategorieën zijn er eindeloos veel mogelijkheden voor de wijnmaker om te variëren. Juist deze variatie maakt wijn zo bijzonder.